بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی زاخۆ بڵاویکردووەتەوە دوای رووداوەکە هێزەکانیان گەیشتوونەتە شوێنی رووداوەکە و دەستبەجێ تۆمەتبارەکەیان دەستگیرکردووە و لێکۆڵینەوە لە ڕوداوەکە بەردەوامە.
دەشڵێت:” تاوەکو ئێستا نازانرێت هۆکاری کوشتنەکە چیبوە”.
]]>بە بۆنەی رۆژی جیهانی پەرستارانەوە لقی دهۆكی یەكێتی ژنانی كوردستان بە مەبەستی پیرۆزبایی لە پەرستاران سەردانی لقی دهۆكی سەندیكای پەرستارانیان كرد.
ئەمرۆ یەکشەممە ١٢ی ئایاری ٢٠٢٤، بە بۆنەی رۆژی جیهانی پەرستارانەوە لە باخچەی سەندیكای پەرستاران ئاهەنگێك بۆ رێزلێنان لە پەرستاران رێكخرا و لقی دهۆكی یەكێتی ژنانی كوردستان سەردانی سەندیكایان كردوو پیرۆزبایی یەكێتی ژنانی كوردستانیان گەیاندە پەرستارانی دهۆك.
هاژە كچێكی تەمەن 33 ساڵە و خاوەن پێدایستی تایبەتە و ئەوەش نەبووەتە هۆی ئەوەی واز لە خەونەكانی بهێنێت و كورسییەكەی دەبێتە هاوڕێی و دەروات بۆ پاڵەوانێتی عێراق لە یاری باسكەدا.
كچە یارێزانی خاوەن پێداویستی تایبەت هاژە لە شاری خانەقین دەژی و پاڵەوانی عێراقە لە یاری تۆپی باسكە و تا ئێستا خاوەنی چەندین خەڵاتی نێودەوڵەتییە و بە كچێكی بوێر و زیرەك و چاونەترس ناوی دەهێنرێت.
لە نێو خێزانەكەی هاژەدا براكەی هاوكارێکی باشە بۆی و وەك خۆی دەڵێت:”رۆژێك لەگەڵ براكەم پیاسەمان دەكرد مامۆستایەك هات و وتی” تۆ دەتوانی بگەی بە ئامانجەكەت” منیش وتم حەزی من ئەوەیە ببمە یاریزانی باسكە و خەڵك بمناسێت، چونكە لە ماڵەوە بێزاربووم”.
هەروەها خاتوو هاژە دەڵێت”براكەم و دایكم و باوكم:”لەگەڵم ماندوودەبوون بەهۆی ئەوەی قسەكردنم باش نییە، تەنها دەتوانم گوێبگرم دەزانم بنوسم و بخوێنمەوە، چونكە لە منداڵی فێریان كردووم، بەڵام بەداخەوە لەبەر حاڵەتەكەم نەمتوانی بچمە قوتابخانە، بەڵام لە ئێستادا خاوەنی چەندین دیاری زیوم كە پێم بەخشراوە لە بواری وەرزشدا”.
هاژە بەو پەڕی خۆشحاڵییەوە ئەوەی راگەیاند كە لە ئێستادا بانگهێشتی پاڵەوانێتیەك كراوە و ووتی:”بانگهێشت كراوم بۆ پاڵەوانێتی یاری باسكە لە وڵاتی ئیمارت كە هیوادارم بتوانم پلەی باش بە دەستبهێنم و پێشم خۆشە بە خەڵك بڵێم كە من مرۆڤم و مافی ئەوەم هەیە وەك تۆ بژیم، دەچمە دەرەوە و دونیا ببینم و بگەمە ئامانجەكانم و ناش وەستم لە بە دەستهێنانی ئامانج و خەونەكەم ، داواش لەو كچانە دەكەم كە وەك منن مەوەستن و نائومێدمەبن بۆ بە دیهێنانی خەونەكانتان”.
لەیلا قاسم لە گوندی بانی میل لەنزیک شاری خانەقی لە ئامێزی بنەماڵەیەکی نیشتیمانپەروەر لە ساڵی ١٩٥٠ لەدایکبووە بەهوی ئەوەی براکانی پێشمەرگەی کوردستان بوون هەمیشە توشی ڕاوەدونان دەبونەوە.
لەیلا قاسم لە زانکۆی بەغدا بەشی کۆمەڵناسی تەواوکردووە و پەیوەندی دەکات بە ڕیزەکانی پارتی دیمکراتی کوردستانەوەو بەردەوام دەبێت لە خەبات لە ڕۆژی ١٩٧٤/٥/١٢ لەگەڵ هەریەکە لە هاوڕێکانی نەریمانی فوئاد مەستی و ئازاد میران و جەواد و حەسەن حەمەڕەشید و چەند هاوڕێیەکی دیەکی حوکمی لەسێدارەدانیان لەلایەن ڕژێمی بەعسەوە بۆ دەرچوو کە جگە لە جەواد ئەوانی دیکە خوێندکاری زانکۆبون.
لەڕۆژی/١٩٧٤/٥/١٢ حوکمەکەیان جێبەجێ کرا و چوونە کاروانی نەمران کە بووە یەکەمجار لە مێژوی عێراقدا ژنێک لەسەر بیروڕای سیاسی لەسێدارە بدرێت و بووە وەرچەرخانێک لە مێژوی خەباتی ژناندا.
هەزار درود لە ڕۆحی پاکی لەیلا قاسم هێمای خەباتی ژنانی کوردستان
]]>12ـی ئایاری هەموو ساڵێك بە ڕۆژی جیهاینی پەرستاران ناسراوە، لەو ڕۆژەدا ڕێز لە پەرستاران دەگیرێت لە بەرانبەر ئەو خزمەتەی پێشكەشی كۆمەڵگەی دەكەن.
ئەمڕۆ لە زانکۆی سلێمانی سەندیكای كارمەندانی تەندروستی مەراسیمێکی بۆ ئەو یادە رێکخست و چەندین چالاکی جۆراور جۆر ئەنجامدران و خەڵاتی رێزلێنانیش بەخشرایە چەند پەرستارێک و کەسوکاری چەند پەرستارێکیش کە لەکاتی ئەرکدا بەهۆی پیشەکەیانەوە گیانیانلەدەستداوە.
هاوژین عوسمان، سەرۆکی لقی سلێمانی سەندیکای کارمەندانی تەندروتسی رایگەیاند، وەک پێویست ئاوڕ لە پەرستاران نەدراوەتەوە لەنەخۆشخانەکاندا و حکومەتی هەرێمی کوردستانیش وەک پێویست ماف و شایستە داراییەکانیان بۆ دابین ناکات و دایاننامەزرێنێت.
وتیشی: پەرستاران نەبن ناوەندی تەندروستی بەتەواوەتی پەکی دەکەوێت،
یادی رۆژی جیهانی پەرستاران هاوکاتە لەگەڵ رۆژی لەدایکبوونی خانمە پەرستار فلۆرێنس نایتینجڵ، کە لە بەرواری 12ی ئایاری ساڵی 1820 لەدایکبووە و بە دامەزرێنەر و دۆزەرەوەی پەرستاری مۆدێرن دادەندرێت. هەر بۆیە کونسوڵی گشتی پەرستاران لەساڵی 1974ەوە ساڵانە یادی ئەمڕۆژە دەکاتەوە.
شایانی باسە یەکێک لە پانێڵەکان لەژێر ناونیشانیی سایبەر فێمێنیزم لە لایەن خاتو شیرین تاهیر توێژەرو لێکۆڵەرو سەر نوسەری گۆڤاری تەوارەوە پێشکەشکرا .
ئەمرۆ دووەم رۆژی هەشتەمین کۆنفرانسی پلاتفۆڕمی دابڕان لە شاری سلێمانی بەڕێوەچوو تێیدا جەند پانێڵ و دایدارێک پێشکەش کران.
٣٦ساڵ بەسەر ئەنفالی گوندەکانی خاڵاخاڵان و گوندی جەلەمۆرد ناوچەی شوان و ئاغجەلەر تێپەڕی کە لەدوا پڕۆسەی دەستی ڕەشی ئەنفالدا گوندەکانی ئەو ناوچەیە بەر شاڵاوی ئەنفال کەوتن و بەسەدان هاوڵاتی ئەو گوندانە بێسەرو شوێن کران.
ئەمڕۆ هەینی ١٠-٥-٢٠٢٤، خاتو دیمەن لێپرسراوی لق و ئەندامانی یەکێتی ژنانی کوردستان/ لقی کەرکوک سەردانی گوندەکانی خاڵخاڵان و جەلە مۆرد شێخ بزەینی و ناوچەی شوانیان کردو بەشداریان کرد لەو مەراسیمەی کە لەو یادەدا ساز کرابوو کەسوکاری ئەنفال کراوەکانیان بەسەرکردەوە
لەو شاڵاوەدا ژمارەیەکی زۆری ئەو گوندانە بەرکەوتون ودانیشتوانیان بێسەرو شوێنکراون .
بە ئامادەبوونی دكتۆر موحسین ئەدیب بەڕێوەبەری گشتی رۆشنبیریی و هونەری سلێمانی و نەقیبی سەندیكای هونەرمەندان و ژمارەیەك لە هونەرمەندان و رۆشنبیران، لە ساڵۆنی هۆڵی رۆشنبیری سلێمانی، مۆزەخانەی نەتەوەسازان بۆ وێنە و یادگارییەكانی هونەرمەندانی شەهیدوو كۆچكردوو لە بواری شانۆ و سینەما كرایەوە.
مۆزەخانەی نەتەوەسازان دەبێتە یەكەم مۆزەخانە لە كوردستان، كە تایبەتە بێت بە وێنە و كەلوپەل و بەڵگەنامەكانی هونەرمەندانی بواری شانۆ و دراما و سینەما، لەم بارەیەوە دكتۆر موحسین ئەدیب بەڕێوەبەری گشتی رۆشنبیریی و هونەری سلێمانی راگەیاند:” ئامانج لە كردنەوەی ئەم مۆزەخانەیە بەرزڕاگرتنی یادی ئەو هونەرمەندانەیە كە بە جەستە بەجێیان هێشتووین و بە رۆح لە گەڵمانن، لە ئێستادا مۆزەخانەكە تایبەتە بە شانۆكاران و فیلمسازەكان، بۆیە هۆڵی رۆشنبیریمان هەڵبژارد چونكە زۆرینەی زۆری ئەو هونەرمەندانە لە هۆڵی رۆشنبیری نمایشیان كردووە”.
لە بارەی ناوی نەتەوەسازانەوە، دكتۆر موحسین ووتی:” ناوی مۆزەخانەكە چەمكێكی تازەیە كە هەڵمان بژاردووە، چونكە پێمان وایە كە هونەرمەندان دروستكەر و خالیقی نەتەوەن، چونكە نوسەران و ئەدیبان یادەوەرییەكی هاوبەش لە نێوان لە رۆڵەكانی نیشتمانماندا دروست دەكەن، ئەم یادەوەرییە هاوبەشەش بریتییە لە نەتەوە، هەر ئەم یادەوەرییە هاوبەشەشە كە لە نەوەیەكەوە بۆ نەوەیەكی دیكە دەگوازرێتەوە”.
لقی دهۆكی یەكێتی ژنانی كوردستان كتێبی ( ژن بەرڤ هێزبوونێ) بڵاو دەكاتەوە كە تایبەتە بە هۆشیاری دەربارەی سۆشیال میدیا.
لقی دهۆكی یەكێتی ژنانی كوردستان بە مەبەستی بڵاوكردنەوەی هۆشیاری لای هاوڵاتیان و بە تایبەت ژنان دەربارەی بەكارهێنانی سۆشیال میدیا، لە باخچەی لقی دهۆك بە ئامادەبوونی خاتوو لولاڤ داوود نوسەر و ژمارەیەك لە رۆشنبیرانی شارەكە، كۆڕێكی رۆشنبیری بۆ ناساندن و بڵاوكردنەوەی كتیبی ( ژن بەرڤ هێزبوونێ) رێكخست.
هەروەها بەشێك لە كادرانی لقی دهۆك لەسەر شەقام و شوێنە گشتیەكاندا بەبێ بەرامبەر كتێبی (ژن بەرڤ هێزبوونێ) نیان بە دیاری بەخشیە هاوڵاتیان بەمەبەستی زیاتری سودمەندبوون لە سەر كێشەكان و رۆشنبیری بە كارهێنانی سۆشیال میدیا.
ئەمڕۆ لە شاری سلێمانی و لە هۆڵی تەوار هەشتەمین كۆنفرانسی نێودەوڵەتی پلاتفۆڕمی دابڕان و شەشەمین كۆنفرانسی فیمینیزمی رۆشنگەری بەرێوەچوو.
لە ژێر دروشمی رۆشنگەری بنامەی دیموكراسیەتە و ئاین بۆ تاك و دیموكراسی بۆ هەمووان، ژن گەوهەری دیموكراسییە پرۆگرامەكانی هەشتەمین كۆنفرانسی دابڕان دەستیپێكرد، بە بەرنامەیەكی چڕ و پڕ و بە سەرپەرشتی چەندین كەسایەتی ژن و پیاوی ڕۆشنبیری كورد چەندین پانێڵ تێیدا رێكبخرێت، لە پانتای سیاسەت و ئایدۆلۆژیاكانی سەردەمی مۆدێرندا.
هەر لە نێو كۆنفڕانسەكەدا خاتوو چیمەن جوانڕۆی وەك بەشداربوویەكی كۆنفڕانسەكە و وەك داكۆكیكاری مافی ژنان بۆ سایتی تەوار وتی:” هیوادارم ژنان ئەو جێگە و پێگەیەی كە ئەبێت هەیبێت و پێبدڕێت و ئیتر ژن پێویست بە خۆناساندن نەكات، هەروەك چۆن پێگەی پیاو پێویستی بە خۆناساندن نیە، چونكە ژن بناغەی بوونی ئینسانە”.
كازیوە لە ناحیەی خورماڵ دەردەكەوێت و بە بەهرە و توانا جیاوازەكانی دەبێتە جێگەی سەرنجی خەڵك، كازیوە شاهۆ وەك خۆی دەڵێت” من یاریزانی كاراتیم و ئەندامی تۆڕی گۆرانكاری و كەمپەینی (مەڕۆ چاكی كە)م” ئەو دەرچووی بەشی (ئای تی)یە و پاش ئەوەی زانكۆ تەواو دەكات خولیای بووە كارێك بكات كە لەگەڵ حەز و خولیاكانی خۆی بگونجێت.
خاتوو كازیوە لە دیدارێكی تایبەتدا بۆ سایتی تەوار وتی:” هەر لە منداڵییەوە خولیایەكی زۆرم بۆ وەرزش هەبوو بە تایبەت وەرزشی كاراتی، چونكە پێم وابوو لە ڕووی جەستەیی و دەرونییەوە سود بە یاریزان دەگەیەنێت، هەروەها ئەم یارییە یاریەكی تەواو زانستی و هونەرییە و لە یاری هونەرە جەنگیەكان جیاوازە و دوای یارییكردن شەكەتی جەستەیت نابێت”.
سەبارەت بە ڕۆڵی كچان لەم یارییەدا كازیوە دەڵێت:” جاران كچان ڕۆڵیان نەبوو لەم یاریەدا، بەڵام ئێستا یانەكان گرنگیەكی زۆر بە یاریزانانی كچ دەدەن و دەتوانن سەركەوتن بە دەست بهێنن”.
هەروەها كازیوە جگە لە كاری وەرزش كردن باسی لەوەكرد كە چەندین كاری تر دەكات لە شارۆچكەی خورماڵ و ووتی:”ئێستا كەمپینەرم لە تۆڕی گۆڕانكاری (مەرۆ چاكی كە) تا وەكوو بتوانین وا لە گەنجەكانمان بكەین بمێننەوە و كار لەسەر پیشەكانی خۆمان بكەین و بتوانین گەنجان چەق بەستوو بكەین و لە وڵاتی خۆماندا خزمەت بكەین نەوەك لە دەرەوە”.
جگە لەو كارانە خاتوو كازیوە بۆ دابینكردنی بژێوی ژیانی بە سپۆنسەری ڤیم فاوندەیشن كافێیەكی لە شارۆچكەی خورماڵ كردووەتەوە و ئەو دەیەوێ پێمان بڵێت لە ڕێگەی كارەكەیەوە داهات بۆ خۆی و خێزانەكەی دابین دەكات.
لە مۆریتانیا ئەوژنەی لەدادگا تەڵاق لەمێردەکەی وەردەگرێت هاوڕێ و کەسە نزیکاکانی بەسەماو هەلهەلەوە دەجن بەپیریەو ئاهەنگی تایبەتی بۆ دەگێڕن بەبۆنەی ڕزگار بونی لە هاوسەرێک کە نەیتوانیوە بایەخ بە ژیانی خێزانی بدات و پارێزگاری لەماڵ و مناڵ و و ژیانی هاوبەش بکات.
لەو کۆمەڵگایەدا ژنی تەڵاقدراو زیاتر چانسی شوکردنەوەی هەیە لەکچان و مارەیی زیاتر داوادەکات بەو پێیەی کە پێگەیشتوەو خاوەنی ئەزمونێکی بەهێزە لەژیانی خێزانیدا.
وژنانی ئەو کۆمەڵگایە هەمیشە شانازی بەخۆیانەوە دەکەن کە توانیویانە جیا ببنەوە و سەر لەنوێ ژیانی خۆیان پێکبهێننەوە.بە پێچەوانەوە ئەوپیاوەی کە لە ژنەکەی جیا ئەبێتەوە، زۆر زەحمەت ئەتوانێ جارێکی تر ژن بهێنێتەوە و هەمیشە بەکەسێکی لاواز دادەنرێت کە لە ئاستی بەر پرسیارێتیدا نییە و ناتوانێت خێزان بەڕێوەببات.
]]>یەکێتی ژنانی کوردستان لەگەڵ دوو رێکخراوی دیکە بۆ دیاریکردنی رێژەی تووندوتیژی و چۆنێتی رێگری كردن لە ئەنجامدانی توندووتیژی دژی ژنان لە دهۆک ۆرکشۆپێک ئەنجامدەدات.
رێكخراوی ئاسك بە هەماهەنگی یەكێتی ژنانی كوردستان و رێكخراوی ئافرەتانی كوردستان و یەكگرتوی خوشكان، لە قەزای سێمێڵی سەر بە پارێزگای دهۆک ۆرکشۆپێک لەسەر توندووتیژی دژی ژنان، لەلایەن كادرانی هەرسێ رێكخراوەكەوە پێشكەش کرا.
لە ۆرکشۆپەکەدا راهێنان بە شداربووان کرا لەسەر جۆرەكانی تووندووتیژی و شێوازەكانی رووبەرووبونەوەی توندووتیژی، ئامانجیش لە ئەنجامدانی ۆركشۆپەكە دیاریكردنی رێژەی توندووتیژییە لە سنورەكە و چۆنێتی رێگریكردن لە ئەنجامدانی توندووتیژی دژی ژنان.
]]>ئەمڕۆ لە مەراسیمێكی تایبەتدا لە سەرۆكایەتی زانكۆی گەرمیان مەراسیمی بەخشینی بڕوانامەی ڕێكخراوی IREX بۆ خوێندكارانی خولی ڕاهێنانی تواناكان لە گەرمیان بەرێوەچوو.
بە ئامادەبوومی مامۆستایان و پسپۆرانی زانستی لە زانكۆی گەرمیان و ژمارەیەك لە ڕێكخراوەكان و خاوەن كارەكانی كەرتی تایبەت، بڕوانامەی ڕێكخراوی (ئایرێكس)بەخشرایە ئەو خوێندكارانەی بە‌شداربوون لە خولی ڕاهێنانی تواناكان (Internship Program 2023).
مامۆستا چنور محمود، بەڕێوەبەری سەنتەری پەرەپێدانی كار پرێزنتەیشنێکی لەسەر ئامانج و گرنگی پرۆگرامەكە پێشكەش كردوو رایگەیاند كە بەشداربووانی پرۆژەكە %70 ژن بوون، وەكو بەڕێوبەری ناوەندەكان و چ وەكو بە شداربووی ئەو پرۆگرامە، هەروەها راشیگەیاند، جارێکی دیکە لە مانگی 6 پرۆگرامەكە دەست پێدەكاتەوە”.
قوتابخانەی كوردساتی بنەرەتی چوارەمین پیشانگەی تایبەت بۆ هونەرمەندی نیگار كێش شیرین غەفور کردەوە.
ئەمرۆ لە ژێر ناونیشانی (رەنگاڵە) هونەرمەندی نیگاركێش شیرین غەفور چوارەم پیشانگەی تایبەتی بۆ نمایشكردنی بەرهەمە هونەرییەكانی كردەوە.
هونەرمەند شیرین غەفور بۆ ماڵپەڕێ تەوار وتی:”وەك خۆی باسی دەكات ” هەر لە منداڵییەوە بەهرەی هونەری وێنەكێشانی هەبووە و بەرەدوام بووە لە وێنەكێشان و پەیمانگەی هونەرەجوانەكانی تەواو كردووە و بە شێوەیەكی ئەكادیمی هونەری شێوەكاری خوێندووە”.
سەبارەت کردنەوەی ئەم پێشانگایەکش ئاماژەی بەوەشکرد:”ئەم پیشانگەیەم پێكهاتووە لە ١٨ تابلۆی زەیتی قەبارە جیاواز، تابلۆكانیشم گوزارشت لە سروشت و هەندێكیان تەعبیری خۆم بوون و هەندێكشیان فۆڕمی فۆلكلۆری بوون ، ئەمە چوارەمین پیشانگەی تایبەتی خۆمە كە بۆ ماوەی سێ ڕۆژ بەردوام دەبین لە نمایش”.
هونەرمەند جگە لەم پیشانگەیە بەشداری زیاتر لە نەوەد پیشانگەی هاوبەش كردووە لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات و یەكێك بووە لە بەشداربووانی پیشانگەی نێودەوڵەتی عەشتار و خەڵات و ڕێزلێنانی تایبەتی پێدراوە.
ئەگەر بێتو ئەو هەستەت لا دروست ببێ، بەوەی کە توانای بەدیهێنانی خەونەکانت نییە و لە ژیانێکی پڕ لە نەهامەتیدا دەژیت و ئەستەمە بگەیت بە ئامانجەکانت، ئەوا چیرۆکی لیز مورای خانمە دیار و لێهاتووی ئەمریکی بزانە، ئەو هەر لە منداڵییەوە خۆڕسکانە خۆی پەروەردە کرد، بە تەنیا و لە ژێر باری قورسی ژیانێکی کولەمەرگیدا خۆی پێگەیاند.
چیڕۆکی ژنێک کە بە چەندەها وێستگەی خەمناک و پڕ لە ئازاردا تێپەریووە، بەڵام ئەو ژیانەی ڕابردووی ئەمڕۆ سەرچاوی ژیانێکی شەڕەفمەندانە و شانازییە بۆی، لە دوای هەوڵ و ماندوبوونێکی زۆر، مۆمێکی لە ناو ڕێگا دژوارەکانی ژیانیدا داگیرساند و تراژیدییەکانی ژیانی لە خەونێکەوە کرد بە حەقیقەت، کە چۆن لە منداڵێکی بێسەرپەرشت و لانەواز و دەربەدەری سەر شەقامەکانی یەکێک لە شارەکانی وڵاتی ئەمریکا بوو بە کەسێکی سەرکەتوو و کاریگەر و ئیلهام بەخش، کە توانی سەرنجی ملیۆنەها کەس لە جیهاندا بە لای خۆیدا ڕابکێشێت.
(لیز مورای) لەدایکبووی ساڵی (1980)ی شاری برونکس وڵاتی ئەمریکایە، لەناو خێزانێکی هەژار و نابەرپرسدا چاوی بە ژیان هەڵهێناوە، لە دایک و باوکێک کە ئالوودەی ماددە هۆشبەرەکان بوون، هەر لە منداڵییەوە خەم و ئازارەکان هەموو ژیانی لیز داگیردەکات، بەهۆی گرنگی پێنەدانی لە لایەن دایک و باوکی دەبێتە جێگای گاڵتەجاڕی هاوڕێکانی لە قوتابخانە، بەوەی کە پۆشاکی خاوێن ناپۆشێت و بۆنی ناخۆش لە جەستەی دێت و قژی پڕە لە ئەسپێ، زۆر جار لیز و خوشکەکەی هیچ شتێک لە ماڵەکەیاندا شک نابەن کە بیخۆن، جگە لە هەویری ددان شتن و پارچە سەهۆڵ نەبێت تاوەکو هەستی برسێتیان کەم بکاتەوە، هەندێک جار لیز خواردنی لەو پاشماوە خۆراکیانەی سەر زبڵ و خاشاکەکان دەردەهێنا و دەیخوارد.
لیز لە تەمەنی (10) ساڵیدا و بەهۆی ئەو هەلومەرجە سەختەی ژیانیان و تێکچوونی ڕەوشی تەندروستی دایکی کە جگە لەوەی ئالوودەی ماددە هۆشبەرەکانە توشی نەخۆشی ئایدزیش دەبێت، ناچار دەبێت کە وەک پێویست نەڕوات بۆ قوتابخانەکەی و ماوەیەک لە خوێندن داببڕێت، دواتر لەلایەن پۆلیسەوە دەگوازرێتەوە بۆ جێگایەکی تایبەت بەو منداڵانەی کە بێلانەن و پێویستییان بە گرنگی پێدان هەیە، دیسانەوە لەوێش ڕوبەڕوی ئازار و سوکایەتی پێکردن دەبێتەوە لەلایەن ئەو مێرمنداڵانەی کە لەوێ دەژین، ئەمەش وای لێدەکات کە زۆر جار لەو شوێنە ڕابکات و بگەڕێتەوە لای دایکە نەخۆشەکەی کە زۆر خۆشدەویست و هاوکاری دەکرد و هەستی بە بەرپرسیارێتی دەکرد لە بەرامبەری.
لەتەمەنی (16)ساڵیدا، دایکی دەمرێت و بارودۆخی لیز و خوشکەکەی بەرەوە خراپتر دەچێت، لە خانووەکەیان دەردەکرێن، بەهۆی ئەوەی چیتر لە توانای باوکیان نامێنێت کە کرێی خانوەکەیان بۆ پەیدا بکات، باوکی خۆی سەرگەردان دەکات و دیارنامێنێت، خوشکەکەشی هەرچۆنێک بێت دەچێتە لای باپیری، لیز بە تەنها دەمێنێتەوە، بێلانە دەبێت و شەقامەکان دەبن بە پەناگەی، ئەو سواڵی دەکرد و لەسەر شۆستە و لەتەنیشت باڕەکان دەخەوت، هەر کاتێکیش سەرما زۆری بۆ بهێنایە ئەوا دەڕۆیشتە ناو ویستگەی میترۆکان و لەوێ دەنوست.
لیز بۆ ماوە ی دوو ساڵ بەو شێوەیە دەمێنێتەوە، دواجار بڕیار دەدات کە چیتر قبوڵی ئەو ژیانە سەخت و دژوارە نەکات، بەربەستەکان بشکێنێت کەوەک دێوەزمەیەک ژیانی داگیر کردبوو، لەگەڵ ئەوەشدا بێ هیوا نابێت و هەمیشە لە ناخی خۆیدا دەڵێت: (ئەم کاتانەش تێدەپەرێت، سبەی ڕۆژێکی باش دەبێت). هەوڵ دەدات و کاری جۆراو و جۆر دەکات (وەک قاپ شووشتن و پاک کردنەوە لە ڕیستۆرانتەکان)، پارەیەکی کەم کۆدەکاتەوە، بڕیار دەدات بەو پارەیە بچێتەوە بەر خوێندن، گوێ بە قسە و تانەی هاوڕێکانی لە خوێندن نادات، دەخوێنێت و کار دەکات، لە ژێر گڵۆپی سەر شۆستەکان و لە ناوی وێستگەکان ئەرکەکانی قوتابخانەی جێبەجێ دەکات.
لیز نە دایکێکی هەبوو سۆز و خۆشەویستی و ئارامی پێببەخشێت، نە باوکێک خەمی بخوات و خەرجی و پێداویستییەکانی بۆ دابین بکات، نە ماڵێکیش تێیدا بحەوێتەوە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا لە هەموو هاوپۆلەکانی سەرکەوتووتر بوو.
یەکەم سەرکەوتنی لیز لە پێشبڕکێیەکدا دەبێت، کە لەلایەن گۆڤاری نیویۆرک تایمزەوە ڕێکدەخرێت (لەسەر نوسینی وتارێک لە شێوەی ژیاننامە)، لیز ژیانە پڕ لە نەهامەتییەکانی خۆی دەنوسێتەوە، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە چیرۆکەکەی بە پلەی یەکەم پەسەند بکرێت و بەو هۆیەشەوە هەلی خوێندن کە ساڵانە بڕی (12,000) دۆلار دەبێت و بۆ ماوە ی چوار ساڵ لە زانکۆی هارڤارد پێدەدرێت (کە یەکێکە لە زانکۆ باش و گەورەکانی ئەمریکا)، لەگەڵیدا کارکردن لە گۆڤاری نیویۆرک تایمز و ئەپارتمانێک بۆ ئەوەی تێیدا نیشتەجێبێت.
لیز لێهاتووانە دەتوانێت کە سود لەو هەلە وەربگرێت کە لەو زانکۆیە بۆی ڕەخسابوو، دەچێتە بەشی زانستە دەروونییەکان، سەرکەوتوانە دەتوانێت زانکۆ تەواو بکات و پەرە بە تواناکانی خۆی بدات، دواتر وەک مامۆستا لە زانکۆ وانە دەڵێتەوە، بەردەوام دەبێت تاوەکو بڕوانامەی ماستەر و دکتۆراش بەدەست دەهێنێت.
لیز لە ئێستادا نووسەر و زانای بواری دەرونناسییە و یەکێکە لە بەناوبانگترین وتەبێژەکانی جیهان، لە زۆر لە بۆنەو ئاهەنگەکان خەڵات کراوە، دامەزرێنەری دەزگایەکە بۆ پاڵپشتی و هاوکاریکردنی گەنجان.
لە ساڵی 2011 دا, چیرۆکی سەرکەوتنی لیز لە دووتوێی پەرتوکێکدا بە ناوی Breaking Night بڵاوکرایەوە و لەماوەیەکی کورتدا دەنگدانەوەیەکی یەکجار گەورەی بەدوای خۆیدا هێنا و ژمارەیەکی زۆری لێفرۆشرا.
هەروەها کەسایەتی لیز لە فیلمێکی سینەمایدا بەناوی (Homeless to Harvard) بەرهەم هێنرا، فیلمەکە تیشکی خستۆتە سەر چیرۆکی سەرکەوتنی لیز و وێستگە پڕ لەنەهامەتییەکانی ژیانی، کەچۆن توانی بە خۆڕاگری و ئازایانە تێیانپەڕێنێت و کۆڵی نەدا تاوەکو گەیشت بەو پلەوپایە بەرزەی ئەمرۆ تێیدایە.
لیز بەپراکتیک سەلماندی کەمرۆڤ خاوەنی ئیرادەی گەورە و مەزنە و هیچ شتێک لەبەردەمیدا ئەستەم نییە، بەهەوڵ و تێکۆشان دەتوانێت هەموو بەربەستەکان بشکێنێت و بگاتە بەرزترین ئاست و پلە و پایە و گەورەترین خزمەت بەکۆمەڵگای مرۆڤایەتی بکات.
ئەمڕۆ لە سەرتاسەری هەرێمی کوردستان تاقیکردنەوەکانی پۆلی ٩ی بنەڕەتی دەستیپێکرد و ماوەی ٧ رۆژ بەردەوام دەبێت.
ئەمرۆ سێشەممە ٧-٥-٢٠٢٤، لە سەرجەم شارەکانی هەرێمی کوردستان تاقیکردنەوەکانی پۆلی ٩ی بنەڕەتی دەستیپێکرد و تاوەکو رۆژی ١٤-٥-٢٠٢٤ تەواو دەبێت و لە هەموو شارەکان یەک جۆر پرسیار بۆ خوێندکاران دانراوە.
لە سلێمانی ٢٨ هەزار و ٩٣٤ خوێندکار لە ٤١٩ هۆڵدا بەشداری تاقیکردنەوەکان دەکەن و سێ هەزار و ٧٧١ مامۆستا و بەڕێوەبەر و سەرپەرشتیار چاودێری پرۆسەکە دەکەن، لە پارێزگای هەولێریش ١٦ هەزار و ٩٠٢ خوێندکار لە ٢٤٧ هۆڵدا تاقیکردنەوەکان ئەنجامدەدەن.
خولی دووەمی تاقیکردنەوەکانیش رۆژی ٢٦-٥-٢٠٢٧ دەستپێدەکات.
]]>لە پرسیارێکدا کە ئاڕاستەی میڵتون فرێدمان بڕاوەی خەڵاتی نوبڵ لە ئابوریدا لە ساڵی١٩٧٦ کرا، بەبۆچونی ئەو کامە وڵات باشترین وڵاتە لەوەڵامدا وتی تایوان لەبەر ئەوەی تایوان وڵاتێکی خاڵیە لە سەرچاوەی سروشتی وزەویەکەی.
ڕەقەن و بەردەڵانە لەکەناری دەریایەکدایە کە هەمێشەلەهەر چوار لاوە ڕەشەبای بۆ هەڵ دەکات،پێویستی بەوەیە تەنانەت.
خۆڵ و چەو لمیش لە دەرەوەی وڵات هاوردە بکات، بەڵام لەگەڵ ئەم گشت سەختیانەدا خاوەنی چوارم یەدەکی داهاتی جیهانە.ئەوان سەرچاوەیەکی گرنگتریان دۆزیەوەکە کنەو پشکنینی تیابکەن لەباتی هەڵکۆڵینو کێڵانی زەوی وگەڕان بەدوای سەرچاوەی وزەدا.
ئەویش پشکنین و هەڵکۆڵین و گەڕان بەدوای داهێناندا بوو لە مێشک و هزری هاووڵاتیەکانیدا وزەی ئەووڵاتە سەرچاوە مرۆییەکەیەتی کە هەرگیز لەبن نایەت وهەمیشە لە نوێ بونەوەدایە.
لە درێژەی وتەکانیدا ئاماژەی بەوەدا کەلەم سەدەی بێستو یەکەمەدا گڕنترین و پڕبایەخترین کار بۆ پێشکەوتنی هەر میلەتیک بەندە بەبونی سیستمێکی پەروەردەی بەهێز و بونی مامۆستاو و داهێنەرو چاندنی هزری زانستی و بەگەڕ خستنی ئەو سەرچاوەو توانا مرۆییەی کە هەیەتی بۆ بونیاد نانی ئایندەیەکی گەش بۆ وڵات تەنیا پەروەردەو زانین دەتوانێ گۆڕانی ڕیشەێێ بەرەو باشتر ببات. ئەگەرنا داهاتی وزەو سەرچاوەی سروشتی و نەوت و ئاڵتون و ئەڵماس هیچ نیەو بێسودە بەبێ بونی پلانێکی تۆکمەی کارگێڕی بۆ بەگەڕخستنی پەروەردەی عەقڵ وداهێنان بۆ سوود وەرگرتن لەو وزەیە و بەهێز کردنی بۆ خزمەتی وڵات
سەرچاوە: (ڕوائع الفلسفە)
]]>