شەشەمین كۆنفڕانسی پلاتفۆڕمی دابڕان و چوارەمین كۆنفڕانسی فێمێنیزمی ڕۆشنگەری، بەسپۆنسەری میدیایی (دەزگای میدیایی كوردسات)، لە شاری سلێمانی بەڕێوەچوو.
لەشەشەمین كۆنفڕانسی پلاتفۆڕمی دابڕاندا ١٥ توێژینەوەی جیاواز لە ٤ پانێڵدا پێشكەش دەكرێن.
دووەم ڕۆژی كۆنفڕانس تایبەت بوو بەچوارەمین كۆنفڕانسی فێمێنزیمی ڕۆشنگەری و تێیدا ١٢ توێژینەوە پێشكەش كرا.
هاوژین زیبا، سەرپەرشتیاری فێمێنیزمی رۆشنگەری، دەربارەی ئامانجی شەشەمین كۆنفرانسی فێمێنزمی دابڕان، دەڵێت: هەموو ئەو كێشە‌و گرفتانەی ساڵەهای ساڵە، ژنی تیایە و لەناویدا دەژی، قوربانی دەدات، روبەڕووی دەبێتەوە، خەباتی بۆ دەكات و هەوڵی بۆ دەدات، وەكو دەبینین كە چەندین رێكخراوی ژنان و ژنی ماندوومان هەیە بە رەنگ و زمانی جیاوازەوە كاردەكەن، بەڵام هەرچەند دەكەن جێگە ناگرێت، چونكە سیستەمەكە سیستەمێكی زاڵە و بەهەموو دام ودەزگایەكەوە ئەو لەسەری تۆ دەدات، لێت دەدات دەتكوژێت، واتلێدەكات خۆت بسوتێنی، باوەڕت پێناكات، جا ئەمە بۆ ئێمە وەكو مرۆڤایەتی و پرسێكی جیهانی بیبین، دەبێت كاری بۆ بكەین، ژنان لەماڵی خۆیانەوە هەوڵدەدەن چارەسەر بدۆزنەوە”.
وتیشی: “بەپێی ئامارەكانی ئەم ساڵ زیاتر لە ٤٣ ژن كوژراون، ئەمە وامان لێدەكات بۆچی ئەو هەموو ڕێكخراوە دامەزراوە، لەسەر جێندەر ئیش دەكەن، ئەم كێشەیە چارەسەر نابێت، ئەویش بەهۆی نەبوونی فكرێكی بەهێزی فێمێنیزمی غیابی هەیە، لەناو ژناندا، ئامانجی ئەم كۆنفرانسە ئەوەیە، كە فكرەی فێمینزمی بهێنێتە ناو خەباتی ژنانەوە، بەو واتایەی ژنان هۆشیار بێت”.
ژینۆ راوی، نوسەر دەربارەی كۆنفرانسەكە دەڵێت: لەم كۆنفرانسەدا سودم زۆر لێبینی، بە دابڕنێك كە خۆی وشەیەكی سەردەمیانەیە، كە سیفەتێكی جوانە و نەهێشتنی كلتورە كۆنەكەی كە رۆژانە رەچاو دەكرێت، دەبینرێت وەكو رێگریكردن لە مافی ژن كە حەز بە خوێندن و خوێندنەوەی كتێب و چوونە دەرەوە دەكات كە ڕێگریان لێدەكرێت، فێمێنیزمی ئیش دەكەم واتە یەكسانی ژن نیوەی كۆمەڵگەیە‌و نیوەكەی تریشی پیاوە، لەم جۆرە كۆنفراسەوە بگەین بەمافی ژن، ئێمە دەبێت خۆمان بین، مافی خۆمان بوێت، هەموو شتێك باسكراوە”.
پێشنیاری ژینۆ ئەوە بوو: “پێشنیارم ئەوەیە ئەم جۆرە كۆنفرانسانە هەمیشە ئەنجام بدرێت، لە شارەكانی تری كوردستانیش، چونكە كاریگەری هەیە لەسەر بیركردنەوەو دەزانیت چی دەگوزەرێت و بەئاگا هێنانەوەیەكە”.
خاتوو ئاڤان فارس جاف، سەرنوسەری گۆڤاری ژن‌و توێژەر لەكۆنفرانسەكەدا كە ناونیشانی توێژینەوەكەی هاندانی بەشداریی سیاسی ژن لەگوتاری ڕاگەیاندندا بوو، دەربارەی توێژینەوەكەی دەڵێت: توێژینەوەكەم قسەكردن بوو لەسەر چەندێك گوتاری راگەیاندن بەشداری ژنیداوە، چەند رێبازێكی گرتبوو، لە سامپڵی توێژینەوەكە، كە وەكو كۆمەڵگەی توێژینەوە وەرمگرتبوو، كە كەناڵێكی ئاسمانی بوو، لەكاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا، كە ئەوان ئەو بەرنامانەی ئامادەی دەكەن، خزمەت بە دۆزی ژن دەگەیەنن، ئەگەر تۆ لە دیوێكی تردا چاودێر بیت بەسەر ئەم میدیایەوە، ئەم بەرنامانە زەرەری داوە بە دۆزی ژن، لە كاتی بانگەشەی هەڵبژاردن، كاتێكی دیاریكراوی هەیە رەنگە نەتوانی، گۆڕانكاری دروست بكەیت، ئاراستەی كۆمەڵگەی بكەیت، بۆیە بەشێوەیەك بە هەرەمێكی كاردەكرێت، و كاریگەری دروست دەكات، لە راسپاردەكان گەیشتوم بە بەداخەوە میدیای كوردی تیشكی درێژخایەنی نیە بۆ چارەسەر”.
دەربارەی چارەسەر ئاڤان فارس جاف وتی: “ئێمە دەبێت گرنگی بەوە بدەین كە ژنان لەناوەندی بڕیاردا بن، راستە ئێمە ژنی پەیامنێر‌و وێنەگر هەیە، بەڵام لە ناوەندی بڕیاردان بێت، هەروەها بتوانین پشت بەو توێژینەوانەی دەكرێت ببەستین، بۆئەوەی پلان ڕێژیەك بكەین، لەنێو ئەم دۆخەی كە هەیە، میدیا بەرەوئاراستەیەكی تر ببەین، لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا، كێشەی ژنی كورد لە ناومیدیاو سیاسەتدا دەمگەیەنێتە ئەوەی هەوڵێكی باش هەیە”.
خاتوو بەهار عەلی موراد كۆمەڵناس كە یەكێك بوو لە پانێڵیستەكان و لەژێر ناونیشانی (رۆڵ و پێگەی ژن لە داڕشتنی سیاسەتی میدیایی هەرێمی كوردستان) توێژینەوەیەكی پێشكەش كردو وتی: “بەپێی ئەو دەرئەنجامەی لەتوێژینەوەكەوە پێی گەیشتوین رۆڵ و پێگەی ژن لە دابەزیندایە بۆ بونەوەرێكی جنسی كە هۆكاری ئەوەش بۆ چەند خاڵێك دەگەڕێتەوە لەوانە بەرجەستە كردنەوەی ئەو ژنانەی هیچ توانایەكی فیكری و رۆشنبیرییان نییە، هەروەها بونی میدیای سێبەرو نەبوونی سیاسەتێكی زانستیانەی میدیایی، ئەوەش وایكردووە ژنان زیاتر گرنگی بە ماكیاژ و كلینیكی سەنتەرەكانی جوانكاری بدەن كە بووەتە هۆكار بۆ زیاد بوونی ناڕەزای ژنان لەجەستە و روخساری خۆیان”.
دەربارەی چارەسەر بۆ ئەوهۆكارانەی باسیكرد بەهار عەلی دەڵێت: “دەبێت سیاسەتێكی ئەكادیمیانەمان هەبێت بۆ میدیا كە رۆڵێكی بەسود بگەیەنێت بە كۆمەڵگە‌و دور بكەوێتەوە لەپیشاندانی ژن وەك جوانی و دوركەوتنەوە لە بانگكردنی ئەو كەسانەی بەناو مۆدێل دێنە دەزگاكان و بەناوی بەرنامە‌و باسكردنی ژیانی تایبەتییان رێكلامیان بۆ دەكرێت”.
ئا: تریفە
